کاتب : ؟
تاريخ تصوير برداري : ؟
نوع خط : نسخ
عناوين ديگر / مهرها : صفحات اول و دوم ميان سطور طلا اندوزى، جدول دور سطور در تمام صفحات با رنگ‌های زرد و سياه و آبى. سرفصلهاى آن با مركب قرمز. امتياز آيات با خط قرمز روى آن‌ها.
محل نگهداري : خصوصی
اندازه صفحات : 27*14/5
پيگيري : 035
توضيحات :
ملاحظات/خصوصيات : جلد تیماج قهوه‌ای. آثار صحّافی در صفحه اول و برخی صفحات.
جهت برگه : افقي
تاريخ تصوير برداري : 13911000
مولف : ابوالحسن علی بن حسن زواره‌ای )قرن۱۰ ق(
مترجم : -
تاريخ تاليف يا ترجمه : تاريخ اتمام: 947 هجری قمری
زبان : فارسی
تعداد صفحات : 1143
تعداد سطر : 23
آغاز : بسمله حمد بيحد و شكر بلا عد منعمی را سزد كه شقايق حقايق قرآنی را ...
انجام : هر كه آخر سوره الكهف بخواند سر تا قدم او نور فرو گيرد و اگر همه سوره را بخواند آن نور ازو تا به آسمان برسد.
تعداد آيتم : 575
کتاب شناسي :

زوارى اين اثر سودمند را به دستور شاه طهماسب صفوى و در مقابل تفسير مواهب عليه ملاحسين كاشفى نوشته است. بدين جهت قرابتهايى بين اين دو اثر به چشم مى خورد. زوارى اين تفسير را با استناد به احاديث و روايات اهل بيت عصمت و طهارت تدوين كرده است. جلد اول اين تفسير از آغاز سوره فاتحةالكتاب تا سوره كهف و جلد دوم از سوره كهف تا پايان قرآن كريم است. اين تفسير, كوتاه و مختصر است و از اطناب به دور است به جز سوره حمد. زوارى در تفسير اين سوره، مباحثى در خصوص مبدأ و معاد آورده و آن را

على بن حسن زوارى

اساتيد او: سيد عبدالوهاب بن على الحسينى استرآبادى، على بن عبدالعالى مشهور به محقق كركى يا محقق ثانى، سيدغياث الدين جمشيد گازر زواره اى صاحب تفسير گازر.

از شاگردان وی: ملا فتح الله كاشانى متوفای 988 ق.

درباره­ی او: روضة الجنات به نقل از رياض العلماء: «… او [على بن حسن زوارى] فاضل عالم, مفسر فقيه و محدث معروف است و از بزرگان شاگردان سيدغياث الدين جمشيد زوارى مفسر, و شيخ على بن عبدالعالى است…» ملك الشعراى بهار در سبك شناسى:«… اين مرد يكى از نويسندگان بزرگ و نامى عهد صفويه است كه با وجود ساده نويسى و روانى [نثر او] خالى از استحكام و قدرت نيست…» سعيد نفيسى در تاريخ نظم و نثر فارسى, ج1:«… فخرالدين على بن حسن زوارى از دانشمندان نامى زمان شاه طهماسب اول و يكى از نخستين كسانى است كه در طريقه شيعه كتابهايى به زبان فارسى تأليف كرده و يكى از پر كارترين دانشمندان زمان خود به شمار مى رود.»  دكتر سيد حسن سادات ناصرى در هزار سال تفسير فارسى: «… على بن حسن زوارى استاد مولا فتح الله [كاشانى] نيز از مفسران و نويسندگان نامى عهد صفويه بوده است. تفسير زوارى يا ترجمة الخواص از تفاسيرى است كه بعد از تفسير طبرى و تفسير ابوالفتوح رازى و گازر و مواهب عليّه شهرت داشته است …»

تفسير ترجمة الخواص

وى اين اثر سودمند را به دستور شاه طهماسب صفوى و در مقابل تفسير مواهب عليه ملاحسين كاشفى نوشته و در نگارش آن از تفسير مذكور بهره گرفته است. بدين جهت قرابتهايى بين اين دو اثر به چشم مى خورد. زوارى اين تفسير را با استناد به احاديث و روايات اهل بيت عصمت و طهارت تدوين كرده است تا جاى كتاب تفسير مواهب عليّه را بگيرد.  گفتنى است كه جلد اول اين تفسير از آغاز سوره فاتحةالكتاب تا سوره كهف و جلد دوم از سوره كهف تا پايان قرآن كريم است. اين تفسير, كوتاه و مختصر است و از اطناب به دور است بجز سوره حمد. زوارى در تفسير اين سوره, مباحثى در خصوص مبدأ و معاد آورده و آن را با مطالبى مفصل و نيكو و ذكر مطالب عرقانى در 3350 سطر شرح كرده است كه نيمى از آن در تفسير جمله مباركه (بسم الله الرحمن الرحيم) است. على بن حسن زوارى در پايان تفسير, ماده تاريخ آن را به صورت ذيل تصريح نموده است: از فضل اله چون به اتمام رسيد * تاريخ وى از فضل اله است عيان (947 قمرى)

نسخ خطى تفسير زوارى: نسخه هاى مخطوط متعددى از اين اثر ارزشمند در كتابخانه هاى هندوستان، لبنان، عراق، تركيه و ايران نگهدارى مى شود كه در اينجا به بعضى از آنها اشاره مى كنيم: نسخه اى از جلد اول آن كه در سال1020 قمرى به خط محمد امين بن اسماعيل مازندرانى تحرير گشته در كتابخانه بشيرآغا در استانبول موجود است. نسخه اى ديگر شامل هر دو جلد كه در مورخه 1017 قمرى تحرير شده در كتابخانه آستان قدس رضوى نگهدارى مى شود. در كتابخانه ملى ايران نسخه هایی به شماره ثبت 2255/ف و 1510/ف و119/ف وجود دارد. نیز چند نسخه به شماره 14338، 14817، 14818 ثبت كتابخانه مجلس است. نسخى از آن با شماره هاى 5756 و 7821 در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران موجود است. جلد اول اين تفسير با شماره رديف 219, شماره دفتر 3107 و مشخصات زير در كتابخانه ملى تبريزى نگاهدارى مى شود.

تفسير مذكور براى اولين بار و در سال 1355 قمرى به سعى و اهتمام مرحوم حاج شيخ محمدحسين مولوى در حاشيه قرآن كريم چاپ گرديد. طبع مجدد قرآن با حاشيه اين تفسير در سال 1368قمرى از طرف (شركت سهامى طبع كتاب) انجام گرديد.

آثار دیگر زواری:

1. آثارالاخيار يا ترجمه تفسير منسوب به حضرت امام حسن عسكرى (ع) 2 ـ ترجمة المناقب در فضائل ائمه اطهار ترجمه كشف الغمّة فى معرفة الائمّة على بن عيسى ملقب به بهاء الدين اربلى. 3 ـ لوامع الانوار الى معرفة الائمة الاطهار كه ملخّصى است از كتاب احسن الكبار فى مناقب الائمة الاطهار تأليف سيدمحمد بن ابى زيد بن عربشاه ورامينى 4 ـ روضة الاسرار در ترجمه و شرح نهج البلاغه 5. طراوة الطائف در ترجمه كتاب طرائف 6. مفتاح النجاح ترجمه اى است تحت اللفظى به اضافه برخى ادعيه و اذكار از كتاب عدة الداعى و نجاح الساعى تأليف ابن فهد حلى. 7 ـ مجمع الهدى در خصوص زندگى پيامبر گرامى و ائمه هدى ـ عليهم السلام. 8 ـ مكارم الكرائم ترجمه مكارم الاخلاق. 9 ـ وسيلة النجاة در ترجمه اعتقادات شيخ صدوق. 10ـ كشف الاحتجاج ترجمه كتاب الاحتجاج مرحوم شيخ طبرسى. 11 ـ تحفة الدعوات در اعمال سال به فارسى روان. 12 ـ رساله مرآت الصفا به فارسى 13 ـ كتاب عمدة الطالب فى ترجمة المناقب. 14 ـ چهل حديث شريف. 15 ـ خلاصة الروضه. 16 ـ ترجمه فارسى مناقب ابن شهر آشوب سروى.

برداشتی از مقاله استاد غلامرضا گلى زواره.

ر. ک. به:

 http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,8727?PHPSESSID=7561023b7702675c9fd20e901f256a0b

ترجمة الخواص اخیراً با مقدمه و تحقیق حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد احمد روضاتي در هشت مجلد (حدوداً) آماده چاپ شده است.

http://mahdiehisfahan.com/site/fa/%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AA.html

با مطالبى مفصل و نيكو و ذكر مطالب عرفانى در 3350 سطر شرح كرده است كه نيمى از آن در تفسير جمله مباركه (بسم الله الرحمن الرحيم) است. على بن حسن زوارى در پايان تفسير، ماده تاريخ آن را به صورت ذيل تصريح نموده است: از فضل اله چون به اتمام رسيد * تاريخ وى از فضل اله است عيان (947 قمرى). برای اطلاع بیشتر به نشانی ذیل مراچعه کنید:

http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,8727?PHPSESSID
=7561023b7702675c9fd20e901f256a0b

 

نسخه خطی نسخ خطی